Từ vựng ielts: Học sao cho hiệu quả?

Vì Sao Bạn Học Và Sử Dụng Từ Vựng Ielts Không Hiệu Quả?

Như đã chia sẻ trong bài viết “Kỹ năng speaking của bạn chưa tốt? – Đây chính là lý do”, một trong 4 tiêu chí chấm điểm Speaking Ielts chính là vốn từ vựng và khả năng sử dụng từ vựng. Rất nhiều bạn khi luyện ielts, học từ vựng ielts rất nhiều nhưng vốn từ không được bao nhiêu và cũng không sử dụng được nhiều trong số vốn từ ít ỏi của mình, hay thấm chí từ đó mình biết nhưng người khác nói mình lại không nhận ra! Lý do là vì đâu? Hôm này Tôi sẽ cùng các bạn mổ xẻ vấn đề này.

Người Việt chúng ta thường tự hào rằng tiếng Việt muôn hình vạn trạng, là không có giới hạn trong lối biểu đạt sắc thái của từ. Không riêng gì tiếng Việt đâu! Muốn nói và viết tốt thì vốn từ vựng phải phong phú nhưng ngặt một nỗi kho tàng này lại vô hạn với hầu hết những người học tiếng Anh trong đó có học IELTS. Bạn có bao giờ tự hỏi mình có được bao nhiêu trong số trên dưới 2 triệu từ vựng và phải học bao nhiêu để có thể nói chuyện như người bản xứ?

Xin thưa thậm chí một người bản xứ còn chưa biết hết nói gì đến người học tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai (non-native speaker). Trung bình một người cần sở hữu 15,000 đến 20,000 từ để có thể tự do sáng tạo khi hành văn và để có thể kiểm chứng điều này thực tế cho thấy trong một bài đọc 100 từ bạn chỉ có thể cho phép bản thân ‘bí’ tối đa 6 từ. 

Đành rằng mỗi người một quan điểm trong vấn đề học từ vựng, không ai giống ai nhưng xét cho cùng cây có tốt thì phải bắt đầu từ gốc. Mất gốc đồng nghĩa với mất phương pháp, càng học càng lệch.

A. Nhược điểm:

Ở góc độ cá nhân, kinh nghiệm cho tôi thấy người Việt nói riêng và châu Á nói chung vẫn còn tồn tại những nhược điểm cố hữu cần khắc phục.

1. Không quan tâm đến khái niệm từ loại (parts of speech) và chức năng của từ trong tiếng Anh.

Bạn biết nó là giới từ (prepositions), liên từ (conjunctions) nhưng nên đi sâu một chút trong việc chia nhỏ chúng ra theo từng loại (categories) và cách sử dụng.

2. Không hiểu hoặc hiểu không đúng từ vựng chủ động (active vocabulary) và bị động (passive vocabulary).

Cho dù nhu cầu của bạn là gì thì cũng nên tăng cường từ vựng chủ động:  học để sử dụng. Bạn biết quá nhiều từ vựng nhưng mỗi khi thuyết trình thì lại loay hoay mãi với những từ quen thuộc, bế tắc là điều tất yếu.

3. Không học phát âm:

Học từ mà không học phát âm (phonetic symbols) của từ còn tệ hại hơn không học, ai hiểu nỗi bạn đang nói gì trong khi có quá nhiều từ hao hao trong cách phát âm.

Nếu bất thình lình tôi hỏi bạn một người con gái đẹp với một chàng trai đẹp thì tuyệt đại đa số sẽ trả lời a beautiful girl and a handsome boy. Vậy thì a beautiful boy nghĩa là gì? Chắc chắn bạn sẽ lúng túng và ở đây không ít bạn mới bắt đầu lại mơ hồ: chắc là một anh chàng gay nào đó. Bạn đang rập khuôn (stereotype) ngôn ngữ, biết quá nhiều mà không sử dụng sẽ làm mất tính sáng tạo vốn dĩ rất cần trong ngoại ngữ.

B. Biện pháp nâng cao sự hiệu quả của việc học từ vựng ielts:

Tôi không dám thừa nhận những điều sắp nói bên dưới là một phương pháp triệt để, chỉ đơn thuần là một vài sự thay đổi mà bản thân người học Ielts cần chủ động thực hiện để khắc phục bởi nó hiệu quả với người này nhưng lại có thể không áp dụng tốt cho người khác.

1. Học cách ghi chép từ vựng ielts thay vì chỉ học vẹt (rote learning).

Học từ là phải học luôn cả phát âm và ví dụ. Quay trở lại với từ beautiful ở trên mà nhiều bạn đang lạm dụng đến mức nó trở thành một sáo ngữ (cliché): một bãi biển, một ngọn núi, một ngôi làng, …………. bạn đều beautiful thì đương nhiên là không ổn. Thay vào đó:

A pristine beach

A magnificient scenery

A picturesque village

A turquoise water

2. Học từ vựng ielts theo nhóm hoặc chủ đề (topic-based vocabulary).

Bạn đang học kế toán thì làm sao biết nhiều về du lịch hay y học. Mỗi ngành bạn nên bỏ túi một số từ và thuật ngữ và thực hành thường xuyên; nếu cần thì nên học thuộc lòng vì đại đa số từ vựng dạng này là từ chuyên ngành (terminologies).

3. Sử dụng thuật ghi nhớ (mnemonics).

Bạn đang muốn diễn đạt “Anh ta là một người xảo quyệt.” Việc mường tượng đến con cáo (fox) sẽ giúp bạn nhớ ra tính từ foxy, hay như hống hách (bossy), phô trương (showy) và hoa mỹ (flowery).

4. Học gia đình từ (word family).

Học cách liệt kê tất cả từ loại nếu có thể rồi bạn sẽ không còn lúng túng đâu là sự sự khác biệt giữa tiến bộ kỹ thuật (technological advance) và sự thăng tiến trong công việc (career advancement) bởi advance cũng là danh từ (noun) bên cạnh là một động từ (verb) ngụ ý tiến về trước (move forward)

5. Học từ vựng ielts phải đi đôi với hành.

Theo thống kê của các nhà nghiên cứu ngôn ngữ nếu bạn không thường xuyên ôn tập, bạn chỉ có thể nhớ được 20% các từ mới trong vòng 2 tuần. Tuy nhiên nếu thường xuyên ôn tập bạn có thể nhớ đến 75% các từ mới.

Do đó, để việc học hiệu quả bạn phải rèn luyện thường xuyên và linh hoạt các từ mà bạn học được. Bạn đếm thử bao nhiêu lần bạn nói “I think…”  khi diễn đạt thì bạn sẽ hiểu ý tôi muốn nói gì. Hãy hứa với bản thân sẽ không lặp lại nó bằng mọi giá. Thay vào đó: I strongly believe.., I am of the opinion that …, personally, from my point of view,….

Cuối cùng để kiểm tra xem bạn đã lĩnh hội được bao nhiêu, thử tìm hiểu danh từ sản phẩm và sự khác biệt giữa PRODUCT-PRODUCE-PRODUCTION. Hãy nhớ là cả ba đều là danh từ nhé!

Xem thêm : Ielts Speaking Của Bạn Chưa Tốt? – Đây Chính Là Lý Do! (Speaking bài 2)

Võ Minh Sử – Sáng lập Homeschooling English Center.